مدیریت فرایند کسب و کار پویا (Dynamic Business Process Management) در مبحث بی پی ام اس (bpms) پایگاه دانش مورد بررسی قرار گرفته و توضیحات آن قابل ملاحظه است:
در فناوری مدیریت فرآیند کسبوکار یا همان بی پی ام اس، یک فرآیند کسب و کار bpms در قالب مجموعهای از مراحل ساختار یافته و قابل تکرار تعریف میگردد به طور مثال، فرض کنید پردازش یک گزارش هزینه در ۵ مرحله معین انجام میگیرد:
کارمند یک فرم درخواست هزینه را کامل میکند،
یک مدیر آن را تأیید میکند،
یک مدیر ارشد آن را تأیید میکند،
درخواست به منظور صدور چک به "امور پرداخت" ارسال میگردد و
چک برای کارمند ارسال میشود.
با وجود اینکه احتمال و امکان تغییرات (در فرایند) وجود دارد، تعداد و نوع مسیرهای ممکن برای انجام یک فرایند، همچنان قابل تعریف هستند. به عنوان مثال یک فرایند محاسبهی هزینه ممکن است مسیرها و مراحل مختلفی را بر اساس میزان کل هزینه یا بخش کارمندان طی کند.
مدیریت فرآیند کسبوکار پویا به منظور مقابله با شرایطی پدید آمده که در آنها وجود استثنائات بیش از حد، مانع مستندسازی تمام مسیرهایی که یک فرآیند ممکن است طی نماید، میشود. در اینگونه موارد فردی که مسئولیت انجام کار (وظیفه) جاری را دارد باید به صورت لحظهای (on-the-spot) برای تعیین مسیر فرایند تصمیمگیری کند. سیستم های مدیریت کسبوکار در شرایطی که بخش مشخصی از کار نیازمند تغییر است، اجازه اضافه کردن "مرحله" به فرایند را در بی پی ام اس (bpms) به کاربر یا مدیر میدهد. اینگونه موارد (تغییرات) معمولاً در فرایندهایی مشاهده میشود که برای تأمین داده ورودی، تأییدها، نظرات، تجدیدنظرها و یا تصمیمات اجرایی لحظهای نیازمند گروه وسیعی از افراد هستند. به عنوان مثال میتوان به فرایندهای مرتبط با قانون و یا "مدیریت موردی بیمه" (Insurance Case Management) اشاره کرد.
شروع یک پروژه BPM (مدیریت فرایندهای کسبوکار) و انتخاب یک BPMS ( بی پی ام اس ) مناسب، نیاز به یک سری مهارت دارد؛ بهخصوص اگر سازمان شما برای نخستین بار است که برای انجام چنین کاری گام برداشته است. راههای زیادی برای شروع یک پروژه BPM وجود دارد که اگر شما بخواهید یکی از آنها را انتخاب کنید میتوانید از سؤالات زیر کمک بگیرید:
۱- چه فرایندی در دست است و آن فرایند چه کاری انجام میدهد؟
شما ابتدا باید ببینید که فرایند به چه حوزهای مرتبط است و بدانید که حاصل آن چیست، این به شما، چرایی وجود این فرایند را در bpms نشان میدهد. همچنین باعث میشود که فرآیندهای حیاتی سازمان را شناسایی کنید. فرایند کسبوکار، باید در راستای رسیدن به نتایج موفقیتآمیز موردنظر مشتری باشد. خود را به یک فرایند محدود نکنید چرا که هر فرایند در سازمان حتماً برای رفع نیاز مشتری به وجود آمده است(حتی اگر آن فرایند تکراری باشد).
۲- فرایند حاضر چگونه کار میکند؟
برای فهمیدن اتفاقی که در فرایند در حال روی دادن است، شما باید متوجه شوید که فرایند کنونی چه کار میکند. راههای زیادی برای این کار وجود دارد. برای مثال استفاده از فلوچارت یا متدهای CEO نمونههایی از این مورد است. اگر سازمان شما یک نقشهی فرایند ندارد اکنون زمان مناسبی است که شروع به کشیدن آن کنید، اما به یاد داشته باشید که هدف از این کار تنها فهمیدن فرایند کنونی است و نیازی نیست که نقشه فرایند را به دست آوریم.
۳- چه افرادی در فرایند مشارکت دارند و نقش آنها چیست؟
درک فرایندها باعث شناسایی بهتر نقش افراد و مسئولیتهایی که آنها در طی فرآیند بر عهدهدارند، میشود. همچنین به شما کمک میکند که افراد مناسبی را برای وظایف پیدا کنید. به همین دلیل مهم است که افراد از قسمتهای مختلف که در مدلسازی فرایند مشارکت داشتهاند برای ایفای نقشهای فرایند انتخاب شوند؛ چون آنها وظایفی را انجام میدهند که بقیه افراد از آن اطلاعی ندارند و نمیتوانند آنها را در فرایند مدلسازی کنند.
۴- چه واحدهایی از کسبوکار در فرایند شرکت میکنند؟
این به شما کمک میکند که ذینفعان را بشناسید و اینکه طراحی فرایند چقدر پیچیده خواهد بود را درک کنید. قانون کلی این است که اگر واحد بیشتری وجود دارد فرایند پیچیدهتر خواهد بود و تلاش بیشتری از شما میطلبد تا همگی را در یک موضع مشترک قرار دهد. هرچقدر شما در سازمانتان بخشهای وظیفهای(اصلی) داشته باشید، فرایند شما پیچیدهتر خواهد بود. هدف بهینهسازی فرایند مثلا در bpms، رهایی از بخشهای وظیفهای(اصلی) بلااستفاده است و همچنین طراحی سازمان سلسله مراتبی برای تأمین نیاز مشتری است.
۵- ارزش فرایند برای مشتری چه خواهد بود؟
حالا شما شروع به پرسیدن راجع به نیازهایی که باید به آنها پاسخ داده شود میکنید. توجه داشته باشید که در چه حوزهی کسبوکاری هستید، نیاز مشتریها چیست و چگونه آنها را با حداقل تعامل با مشتری میتوانید حاضر کنید. فرایندی که بهطور مستقیم نمیتواند نیاز مشتری را رفع کند را میبایست رها نمود. همچنین وظایفی که در فرایند هستند و بهطور واضح به هدف ما کمکی نمیکنند باید از بین برده شده یا حداقل بهبود داده شوند.
۶- فرایند از کجا شروع و در کجا به پایان میرسد؟
این بسیار مهم است، در بی پی ام اس حتی از اینکه شما در چه کسبوکاری هستید هم مهمتر است. زمانی شما متوجه اهمیت این موضوع میشوید که مشاهده میکنید کارمندان نمیدانند که فرایند مشتری کجا شروع و کجا به پایان میرسد بلکه آنها تنها بخش خودشان را در فرایند میشناسند. اطمینان حاصل کنید که هر کس هم نسبت به بخش خودش و هم سایر قسمتها، آگاهی داشته باشد. این منجر به فعالیت بیشتر افراد در پیشرفت فرایند شده و شناخت بهتر در بی پی ام اس و همچنین کارها برایشان معنای بهتری پیدا خواهد نمود؛ چرا که میدانند کدام بخش از فرایند را انجام میدهند و چه نقشی در کل فرایند دارند و از به وجود آمدن بخشهای وظیفهای (اصلی) که درست کار نمیکنند جلوگیری میکند
RayBPMS که راهکار بی پی ام اس شرکت نرم افزاری مهندسی رایورز می باشد، با ارتقاء توانمندی و مهارت سازمانی در چرخه مدیریتی «طراحی، اجرا، بازبینی و تطبیق»، دستیابی به شاخصهای بهرهوری موردنظر مدیریت ارشد را در bpms خود تسهیل مینماید. با استفادهاز این ابزار، مدیریت سازمان در سطوح مختلف میتواند نظامهای کنترل و تضمینکیفیت را بهطور مکانیزه مستقر و کیفیت فعالیتها و درنتیجه کالا و خدمات را بطور مداوم پایش نموده و ارتقاء دهد. با تسریع در عملیاتی کردن نیازها، مدیریت سازمان با استفاده از بی پی ام اس قادر خواهدبود با روشهای نظاممند به «بهینهسازی مستمر فرآیندها» بپردازد، مدل تعالی سازمانی را سریعتر و مطمئنتر طیکند و به رشد و بلوغ موردنظر خود دستیابد.
سیستمهای عملیاتی متعدد و پراکنده که برای بخشهای مختلف سازمان طراحی و به صورت جزیرهای، عملیاتی شدهاند، آسیبها و هزینههای بسیاری بهبار میآورند. با استقرار RayBPMS وبا استفاده از بی پی ام اس (BPMS) امکانات یکپارچهسازی این محصول، شکاف میان این سیستمها پُرشده و شاخصهای یکپارچهگی اطلاعاتی و فرآیندی سازمان ارتقا مییابند. ازاینرو امکان ارائه خدمات الکترونیک بهطور چشمگیر تسهیلگردیده و مسیر دستیابی به «سازمان الکترونیک» با بی پی ام اس کوتاه میگردد.
ویژگیهای بارز راهکار بی پی ام اس رایورز (دستاوردهای بی پی ام اس) :
مدلسازی و اجرای فرآیندهای پیچیده ارتباطی در کمترین زمان ممکن و با حداقل کدنویسی در بی پی ام اس
قابلیت تعامل نیرویانسانی سازمان با فرآیندها و انجام امورجاری ازهر نقطه جغرافیایی در بی پی ام اس
در اختیارداشتن رابطهای سرویسگرا جهت تعامل با دیگر سیستمها در بی پی ام اس
مانیتور و پایش فرآیندهای اجرایی سازمان به صورت لحظهای در BPMS
مدیریت فرآیندها با محوریت افراد در BPMS
تصمیمگیری بهینه با استفاده از ماژول پشتیبان تصمیمگیری در bpms
به حداقل رساندن زمان تلفشده در اجرای فرآیندها در بی پی ام اس
مدیریت کارآمد فرآیندها در تمامی سازمان در bpms
طراحی تا اجرا درکمترین زمان با کمترین هزینه در بی پی ام اس
افزایش کیفیت انجام فعالیتها در کنار کاهش زمان و هزینه در بی پی ام اس
مزایا و برتری راهکار بی پی ام اس :
پشتیبانی از بهبود مستمر فرآیندها
تغییر نگارش فرآیند / فرآیندهای در حال اجرا
امکان نظارت و کنترل فرآیندهای در حال اجرا
مشاهدهی Log فعالیتها و امکان تغییر Stateهای فرآیند با ابزار مدیریت فرآیندهای درحال اجرا (HAT)
مدیریت دادههای تحلیلی فرآیند
کنترل مدیریت زمان بر مبنای فعالیتهای فرآیند
کنترل و مدیریت هزینه بر مبنای فعالیتهای فرآیند
کنترل بازدهی کاری افراد
کنترل تراکم کاری افراد
شناسایی گلوگاههای فرآیندی
یکپارچگی با پورتال سازمانی
مدیریت ارتباطات با افراد بیرونی در پورتال
امکان رهگیری فرآیند در پورتال
پشتیبانی از فرمهای Offline
ایجاد یکپارچگی میان سیستمهای اطلاعاتی
پشتیبانی از تکنولوژیهای مختلف در برقراری ارتباط میان سیستمها
یکپارچگی با اتوماسیون اداری
پشتیبانی از ورود یکپارچه
جلوگیری از کارتابل های پراکنده
ارائه ماژول پشتیبان تصمیمگیری
ساخت داشبورد در محیط طراحی فرم
امکان ثبت تایمشیت برروی وظایف
ارتباط با گزارشساز رایورز (ARPG)
کاربری آسان
نصب آسان با پیشنیازهای حداقل
قابلیت استفادهی مجدد فرآیندها و قوانین
Error Handling با زبان فارسی
محیط تعریف قوانین بصورت طراحی و کدنویسی
ارزشیابی مدلسازی فرآیند در هنگام طراحی
طراح فرم ساده و کارآمد
محیط Data Mapper ساده و کارآمد
امکان تعریف فرمهای مبتنیبر وب بدون کدنویسی
ارائه رابط WYSWYG
امکان پیشنمایش فرم در زمان طراحی
امکان استفاده از تمهای آماده
دسترسی به کنترلهای متنوع در طراحی فرم
بررسی صحت اطلاعات ورودی کاربر
پشتیبانی از تکنولوژی Ajax به صورت خودکار
بررسی درستی ورود اطلاعات با استفاده از قوانین
امکان استفاده از ابزار طراحی قوانین در فرم (بصورت گرافیکی/ محیط کدنویسی)
امکان تعریف فرم های مستقل ازفرآیند
امکان استفاده از فرم های خاص ساخته شده توسط برنامه نویس
امکان تعیین سطوح دسترسی برروی اجزای فرم
امکان تعریف رفتار فرم در هرمرحله از فرآیند
امکان تعریف فرمهایMaster-Detail
تقریبا می توان گفت تمامی افرادی که با کامپیوتر کار می کنند و درصد بالایی از مهندسی نرم افزار ساعات زیادی از روز خود را چه در محل کار و چه در خانه به صورت نشسته آن هم به صورت نادرست سپری میکنند.در بسیاری از کشور های پیشرفته و یا رو به پیشرفت که درصد بالایی از جمعیت آنها را جوانان تشکیل می دهند (شبیه کشور ما ایران) در شهرهای بزرگ اصلا نه ساعت دارند که گذشت زمان را متوجه شوند و نه صندلی! در مترو ها در خیابان در پارکها و فضاهای سبز کوچک در خیابان معمولا صندلی دیده نمیشود اما ما در کشور عزیزمان از همان ابتدا به صندلی داشتن و نشستن عادت کرده ایم، صندلی در کشور ما فروش خیلی خوبی دارد زیرا بسته به سمت اشخاص متفاوت است هر چه سمت شما در سیستم اداری و به گفته نرم افزار های اداری مثل اتوماسیون اداری بیشتر باشد و بالاتر شما دارای صندلی راحت تری هستید.
نشستن در زمان طولانی و ممتد گاهی خطر آفرین هم هست، کاش در آموزش هر نرم افزار و آموزش استفاده از نرم افزارهای اداری مالی که کارمندان با آنها در ارتباطند مانند آموزش اتوماسیون اداری یا آموزش بی پی ام اس یا آموزش BPMS این را هم بیموزیم که نحوه درست نسشتن چگونه است معمولا مدیران و شرکت ها هزینه هایی را برای سیستم حضور و غیاب کارکنان صرف می کنند اما به آنها نحوه صحیح درست نشستن طولانی را نمی آموزند.
بیماری که در اثر نشستن نادرست و حتی ایستادن طولانی می تواند گریبانگیر مهندسین نرم افزار و صندلی نشین ها باشد آرتروز است. در این بیماری سطح مفصلی با گذر زمان دچار تغییراتی میشود، استحکام استخوان کاهش یافته، تغذیه مفصلها کاهش مییابد. سطوح مفصلی که غضروفی است، ساییده شده و استخوانسازیهای نابجا ایجاد میشود و در نتیجه با افزایش سن احتمال ابتلا به آرتروز هم افزایش مییابد.
مشکل بیماری آرتروز در صندلی نشینهایی که هنگام نشستن اصول درست را رعایت نمیکنند،
بیشتر افراد جامعه درصد بالایی از ساعات روزانه خود را چه در محل کار و چه در خانه به صورت نشسته آن هم به صورت نادرست سپری میکنند. البته این نشستنهای طولانیمدت میتواند خطرآفرین باشد و سلامتتان را تهدید کند. آیا با عوارض ناشی از بد نشستن آشنا هستید؟ چطور میتوان با این مشکلات مقابله کرد؟
آرتروز بیماری شایعی است که به دلیل شرایط نادرست بدن مثلا نشستن غیراصولی، دو زانو نشستن و حتی ایستادن در وضعیت غلط بروز میکند. در چنین شرایطی سطح مفصلی با گذر زمان دچار تغییراتی میشود، استحکام استخوانها کاهش یافته و سیستم عروقی کند شده و تغذیه سطوح مفصلی کاهش مییابد. سطوح مفصلی که غضروفی است، شروع به ساییده شدن میکند و استخوانسازیهای نابجایی ایجاد میشود و در نتیجه با افزایش سن احتمال ابتلا به آرتروز هم افزایش مییابد.
این مشکل در افرادی که هنگام نشستن اصول سلامت را رعایت نمیکنند، بیشتر از بقیه دیده میشود. یادمان باشد نشستن نادرست عل اصلی گردن درد است.
مشکلات مربوط به گردن
مهندسین نرم افزار و همان صندلی نشین ها با نشستن نادرست به گردن فشار زیادی وارد می کنند و عوارضی مثل درد گردن، درد پشت گردن، درد شانه، درد دست، سردردهای مداوم، درد نوک انگشتان و حتی درد در ناحیه قلب را خواهند داشت و اگر این عوارض جدی گرفته نشود به آسیب دیسک، اختلال در سیستم عصبی، افسردگی و دردهای مزمن سر منجر میشود، برای جلوگیری از این نابسامانی ها باید عضلات گردن را تقویت کرد.
افراد در معرض خطر
مهندسین کامپیوتر، حسابداران، خیاطان، آرایشگران و افراد پشت میز نشینی که امور دفتری دارند، بیشتر از از افراد دیگر در معرض ابتلا به دیسک گردن قرار میگیرند.
مصرف داروهای ضد التهابی و سرانجام ورزشهای گردن توصیه میشود. اکثر بیمارانی که دردهای ناشی از فشار عصبی دارند، با این درمانها بهبود مییابند ولی بیماران مقاوم به این درمانها نیازمند عمل جراحی هستند. وقتی مدرس کامپیوتر هستید و لازم است در تدریس کامپیوتر، آموزش نرم افزاری را بدهید این موارد را هم به شاگردان بیاموزید.
مشکلات برای کتف و شانه
وقتی پاها مرتب آویزان هستند ممکن است واریس بگیرند. در نشستنهای طولانی مدت قوز نکنید، حتما زیر پایی مناسب استفاده کنید و شانههایتان را رو به بالا نگه دارید. در نشستن نادرست شانه ها در افتادگی قرار می گیرند، که نهتنها باعث ظاهر نامناسب اندام فرد میشود، بلکه دردهای شایع شانهای را به همراه دارد و گردن درد و درد ستون فقرات را نیز تشدید میکند.
یک تمرینخوب این است که در حالت ایستاده قرار بگیرید. با دست راست مچ دست چپ را پشت تنه گرفته و سعی کنید دستها را به سمت عقب بکشید. این حرکت باعث کشش بافتهای نرم اطراف شانه میشود. هر تمرین باید حدود یک دقیقه طول بکشد. سپس استراحت کرده و تمرین را بادست دیگر انجام دهید.
مهمتر از انجام هر درمانی، حرکات فعال و مداوم فرد برای کاهش گردن درد است. باید نشستم خود را هم اصلاح کنید، در اثر فشارهای مکانیکی و حرکات ایجاد شده بتدریج دیسکهای گردن از حالت طبیعی خود خارج شده و در نهایت بیرون زدگی دیسک اتفاق میافتد.
Business Process Management Softwareیا BPMS یا بی پی ام اس به معنیسیستم مدیریت فرآیند کسب و کار مجموعهای از ابزارهای نرمافزاری است که پیادهسازی برنامههای مدیریتی سازمان BPM بی پی ام در سازمانها را تسهیل مینماید. در نرم افزار بی پی ام اس ابزارهایی وجود دارد که همه مراحل چرخه BPM بی پی ام (طراحی، مدلسازی ، اجرا، نظارت وبهینه سازی) را پشتیبانی میکنند.
1- با نرم افزار بی پی ام اس فرآیندهای سازمان خود را بهتر مدیریت کنید.
در فازهای طراحی و مدلسازی ابزارهای بی پی ام (BPM) جایی برای نقاشی فرآیند های سازمان شما وجود دارد که با ترسیم آن متوجه می شوید در حال حاضر فرآیند ها و اشتراک آنها و انتقال دانش و کارها در سطح سازمان چگونه است.
همچنین در این راه به شما راه حلهایی کارا پیشنهاد می شود که سازمان شما برای پیشرفت می تواند پیش رو داشته باشد تا همه فرصتهای بهینه سازی را ببینید.
2- BPMS بی پی ام اس همچنین در مرحله های دیگر چرخه ترسیم شده BPM بی پی ام مثل اجرا و نظارت و بهینهسازی نقش دارد.
به عنوان مثال شما می خواهید از مشتری درخواست بگیرید و مسیر این درخواست در سازمان شما تا به نتیجه کامل رسیدن، در ذهن شما کاملا روشن است یعنی در سازمان شما ورود و درگاه ورود معلوم است و تمام راههایی که این درخواست طی می کند معمولا مشخص است البته این درخواست ممکن است چندین حالت داشته باشد که در سازمان قوانین خاصی دارد و باید به بخشهایی دیگر برود خلاصه آنکه شما برای هدایت درست مسیر را نقاشی می کنید کار اصلی تقریبا تمام شد کارشناسان نرم افزار و راهکار بی پی ام اس ما به شما می گویند که چطور فرآیند درخواست را با ابزار بی پی ام اس به راحتی مدیریت و کنترل کنید و همیشه با خبر باشید که درخواست در کجای مسیرش است. پس وقتی روال یک کار با قوانین خاص خودش را دارید و برای شما مهم است که آنرا مدیریت کنید بی پی ام اس راه حل مشخص شماست.
3- بی پی ام اس با قانونی کردن کارها و شخصیت دادن به هر مسیر مدیریت را ارزشمند و قابل کنترل می کند،حتی میتوانید یک فرآیند را بدون مکانیزه کردن بهبود دهید، بااینحال BPMS بی پی ام اس ها برای مکانیزه کردن فرآیندها در مراحل اجرا ، پایش و بهبود مورد استفاده قرار می گیرند.
4- ابزار BPMS بی پی ام اس به شما کمک می کند تا برای ایجاد یک نرم افزار کاربردی جدید با تبدیل فرآیندهای کاغذی به فرآیندهای مکانیزه شده بدون کاغذ (Paperless) به سازمان خود رشد دهید. این ابزار قابلیت های سازمان شما را با همین ساختاری که هست افزایش می دهد: اطلاعات سازمان شما را استخراج می کند به فرمتهای درست و قابل استفاده خودش اطلاعات را می سازد. شما فرآیند را ترسیم کرده بودید، یادتان هست ؟ حالا نرم افزار بی پی ام اس، اطلاعات را بر اساس فرآیند شما بر اساس سیاست های کاری شما و قانونهای داخل سازمان شما می چیند.
مسیر دهی فرآیند های سازمان شما با ابزار بی پی ام اس آسان می شود حالا به نوعی فرآیندها چیده میشود که بالاترین بازدهی را بر اساس زمان و نیروی کاری داشته باشید.
5- BPMS ها معمولا شامل امکاناتی (ماژولهایی) همچون جریانکاری، فرمهای الکترونیکی، اعلانات ،ابزارهای گزارشگیری ، دشبورد و امکان اعمال قوانین بوده و قابلیت یکپارچهسازی سیستمها و هدایت سرویسهای سازمانی را دارا هستند.
6- نکته مهم دیگر این است که دامنه تعاریف و ویژگیهای BPM این سالها گسترش چشمگیری داشتهاست .اما باید توجه داشت ریشه اصلی بی پی ام در جریانکاری و کنترل درست انعطاف پذیری است.
7- از لحاظ کاربری با تکامل بازار، بی پی ام ها به بی پی ام اس ها تغییر شکل دادند که شامل ظرفیت های بیشتری حول تحلیل فرآیندها و سامان دهی سرویس ها (وب سورویس های مبتنی بر یکپارچه سازی) است. در سال ۲۰۱۳ آی بی پی ام ها یا همان بی پی ام های هوشمند (Intelligent BPM) معرفی شدند. برخی منتقدان معتقدند امروزه گستره مفاهیمی که زیر چتر بی پی ام قرار دارد شبیه به یک هیولا است. انتظار میرود کم کم با پشرفت بازاریابی و ارتباطات نمای بی پی ام اس هم کاربر پسند تر و با قابلیت استفاده راحتتر باشد.
8- جهت کاربردی شدن بیشتر نرم افزار ظرفیتها و قابلیت های اجزای بی پی ام اس توسط ارائهدهندگان روبه گسترش است. ارائه دهندگانی که به دنبال یکپارچهگی بهتر، بهبود طراحی رابطهای کاربری هستند. در حالیکه عمق و پیچیدگی این بسترهای بزرگتر ممکن است رعبانگیز باشد ما انتظار داریم که تجمیع بهتر ازاجزا و ظاهری کاربر پسندانهتر ببینیم.